Bo tak chyba trzeba by potraktować rzecz niespotykaną w krajach o dojrzałej demokracji, bo dotyczącą procederu podkradania wzajemnego przez partie sobie przewodniczących. Tak się stało na ten przykład z partią Prawo i Porządek (TiT), której przewodniczący Valentinas Mazuronis opuścił szeregi organizacji, by przystąpić do konkurencji – Partii Pracy, gdzie w mig awansował na lidera. Manewr nie słabszy od tych, jakimi popisują się zwykle kierowcy bolidów formuły F1. Czyżby aż tak kiepsko byłoby w naszym kraju z kadrami politycznymi?

Osieroconej TiT animusz mocno po tym wydarzeniu podupadł, a wraz z nim i słupki poparcia. Ostatnio do 5,3 proc., czyli granicy progu wyborczego. Desperacją musi być to dla partii politycznej, która jeszcze do niedawna pretendowała do laurów pierwszeństwa nad Wilią. Teraz szarpie się w panice, by nie spaść pod próg.

Nie ma poparcia, nie ma też kadr partia niesfornego ongiś lotnika. Gdy przyszło jej ostatnio zgłosić kandydata na ministra spraw wewnętrznych, też musiała pożyczyć od konkurencji. Posła Povilasa Gylysa z świętej pamięci partii Drąsos Kelias. Ten przyszedł do partii wraz z kolegą Valdasem Vasiliauskasem, którego szybko na szefa sztabu wyborczego awansowano (to też chyba tylko u nas możliwe), ale – jak się okazało – nie na długo. Poseł Žemaitaitis bowiem potraktował kolegów wędrowców niezbyt gościnnie powiadając, że „przyszli z partii morderców ludzi”. Po takich słowach ci, którzy przyszli, odeszli. Obrażeni.

Ale o co tutaj się obrażać. Taki na dzień dzisiejszy mamy poziom elit politycznych. Miałcy politycy wędrują od partii do partii. Bezideowi, bezbarwni, bezwyznaniowi, ale za to bardzo pragmatyczni. Nieważne, jaka partia, jaki program polityczny, byle bliżej władzy, bliżej wygodnego fotela. Sam Paksas, o którego partii dzisiaj mowa, na litewską scenę polityczną wdarł się niczym Robin Hood, obiecując zabrać bogatym i dać biednym. Na tym m. in. urósł w litewskiej polityce. Dzisiaj jego partia po przejściach to zbieranina byłych bankowców, kuglarzy politycznych, karierowiczów, do których ostatnio doszlusowali (żeby było głośniej i radośniej) skrajni nacjonaliści spod znaku „tautininków”. Panka and company obsadzili wileńskie okręgi wyborcze z ramienia TiT, więc w stolicy nie zabraknie nam mariażu paksistowskiego orła ze swastyką, którą zwykli epatować narodowcy.

Jeżeli o wyborach mowa, to dla Paksasa – wiadomo - na Litwie nadal pozostaje rola nielota. Poprosił więc niedawno samego szefa Parlamentu Europejskiego Martina Schulza, by ten na litewski parlament huknął, by ten wreszcie zaczął stosować się do prawa. Pamiętamy, że Trybunał w Strasburgu orzekł, że Litwa ukarała nieproporcjonalnie Paksasa za złamanie Konstytucji zabraniając mu dożywotnie startu we wszystkich litewskich wyborach. Litewski Sejmas po werdykcie musi karę uchylić. Ale w litewskim Sejmasie zasiadają partie, które „kochają” prawo, a prawdę – według możliwości – omijają szerokim łukiem. Więc z chytrą miną pozorują z wyborów na wybory, że zamierzają impeachmentowanego eksprezydenta przywrócić do praw wyborczych. Mają zresztą duże doświadczenie, jak obiecywać i przez 20 lat obietnic nie spełniać (domyślają się Państwo, o czym mówię).

Litewską partiokrację dobija też korupcja, która jak hydra omotała większość partii parlamentarnych, gdzie zresztą (to znaczy w Sejmie) ostatnio prokuratura dokonała rewizji. Rzecz dotychczas niesłychana, by nie powiedzieć: szokująca. Sprawa Eligijusa Masiulisa, eksposła i eksliberała, który łapóweczki pobierał w reklamówkach na sejmowym parkingu, jest rozwojowa. Zatacza coraz szersze kręgi i – wydaje się – uderza w kolejnych polityków z wierchuszki (jak podają media, poseł Gapšys jest kolejnym na celowniku organów praworządności). Kto jeszcze? Czas pokaże. Ale łydki pewnie trzęsą się już teraz niejednemu wybrańcowi ludu. Drżą też jak marne domki w epicentrum trzęsienia ziemi rankingi partii, które były niemal pewne zwycięstwa w jesiennych wyborach. Liberałom spadło trzykrotnie, socdemom spada wolniej, ale za to stabilnie z miesiąca na miesiąc. O TiT już mówiliśmy.

Na Litwie ludu ubywa. Ci, którzy do jesieni nie wyjadą, będą mieli problem, bo praktycznie każda partia tradycyjna, jak lubią siebie honorować, ma swoich masiulisów, malinauskasów, gapšysów, navickasów. Partiokracja gnije, ale PR-u na wybory nie zaniecha. Może ktoś tam skusi się. Kiedyś na jednym z banerów wyborczych polityk, reklamujący siebie jako znawcę gospodarki zatroskanego o jej stan, rzucił hasło: „Po pierwsze, gospodarka”! Zirytowany wyborca zaś dopisał: „A po siódme, nie kradnij!”.

Tadeusz Andrzejewski