Międzynarodowa konferencja naukowa zatytułowana „Folklor litewski i polski XIX oraz XX wieku. Źródła – literackie przekształcenia – interpretacje” zgromadziła badaczy folkloru z Litwy, Polski, Białorusi i Wielkiej Brytanii. Zdecydowaną większość prelegentów stanowią naukowcy z Białegostoku, Warszawy, Torunia, Wrocławia, Bydgoszczy, Bielska-Białej, Gdańska.
„Ten rok jest dla naszego kraju szczególnym. Obchodzimy stulecie odzyskania niepodległości i ta konferencja świetnie wpisuje się w obchody stulecia. Folklor jest tym zjawiskiem, taśmą transmisyjną, który w czasach zaborów, kiedy nie było instytucji kultury ani instytucji państwowych, pozwolił przetrwać tożsamości narodowej, odrębności kulturowej” – podczas otwarcia konferencji mówiła Jolanta Gadek z Książnicy Podlaskiej im. Łukasza Górnickiego. Jak podkreśliła, pierwszy główny polski badacz folkloru – Zygmunt Gloger (1845-1910) to rozumiał, „dlatego badał, starał się ocalić od zapomnienia dorobek ludowy: pieśni, twórczość ludową”. Jolanta Gadek dodała, że Książnica Podlaska od lat jest poniekąd związana z Zygmuntem Glogerem. „My kontynuujemy jego dzieło, ale pośrednio staramy się również pamięć o nim utrwalać, zbierać jego dokonania” – kontynuowała badaczka. Obecnie ta placówka szykuje wydanie siedmiotomowych dzieł Zygmunta Glogera.
Uroczystego otwarcia konferencji dokonała, jak podkreślili organizatorzy obrad, osoba szczególna dla polsko-litewskich relacji literackich – profesor Tadeusz Bujnicki z Uniwersytetu Warszawskiego. Profesor przyjechał do Wilna nie tylko na konferencję, podczas której wygłosi powstały wspólnie z mgr. Andrzejem Ratajem referat pt. „Potop” i „Dzwonnik”. Zaścianek Laudański Sienkiewicza”, ale też by zobaczyć jego książkę wydaną w języku litewskim.
Referat otwierający wygłosiła dr hab. Violetta Wróblewska z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, która poruszyła w nim temat litewskiej i polskiej bajki ludowej w badaniach folklorystycznych.
„W związku z tym, że jestem polonistą, folklorystą, kulturoznawcą, skupiłam się na bajce ludowej z perspektywy polskiej folklorystyki, mając nadzieję, że koledzy litewscy dopowiedzą drugą część ze swojej strony i dzięki temu stworzymy syntetyczne ujęcie” – powiedziała dr hab. Wróblewska.
Rozważaniami na temat bajki ludowej, jak zaznaczyła, zajmuje się już co najmniej 20 lat. Teraz pracuje nad słownikiem polskiej bajki ludowej. „W ramach tego słownika, realizowanego w ramach narodowego programu rozwoju humanistyki, zajmowałam się też hasłem dotyczącym relacji bajek polskich z bajkami litewskimi, ukraińskimi i białoruski. Przez wiele wieków historii ta część terytorialna, kulturowa była wspólna” – opowiadała dr hab. Violetta Wróblewska. Jak zaznaczyła, po 1800 roku zaczęły powstawać duże prace dotyczące mitologii litewskiej i słowiańskiej, z wykorzystaniem też bajek ludowych. W tamtym okresie, podkreśliła, badaczy nie interesowała bajka ludowa jako tekst literacki, ale jako tekst kulturowy, który „można czytać jako świadectwo śladów dawnej mityczności, obrzędowości, śladów kultury językowej”. A klasycznym polskim przykładem z tego czasu są, m.in. „Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi” Kazimierza Władysława Wójcickiego, które wydane zostały w 1837 roku na fali zainteresowania baśniami braci Grimm.
Spośród wileńskich badaczy referaty przygotowali m.in. prof. dr Krystyna Rutkowska z Uniwersytetu Wileńskiego, wykładowcy Akademii Edukacji Uniwersytetu Witolda Wielkiego: doc. dr Irena Masojć, doc. dr Barbara Dwilewicz, doc. dr Halina Turkiewicz, doc. dr Henryka Sokołowska i prof. dr hab. Andrzej Baranow, organizator konferencji ze strony litewskiej, a także dr Józef Szostakowski z Muzeum Władysława Syrokomli w Borejkowszczyźnie, Janina Norkūnienė, kierownik Izby Palm w Ciechanowiszkach.
W sobotę obrady będą kontynuowane w Oniksztach, w Muzeum Antanasa Baranauskasa i Antanasa Vienuolisa-Žukauskasa.
Owocem spotkania będzie monografia pokonferencyjna. Książka okaże się w 2019 roku.
Organizatorzy konferencji: Wydział Filologiczny Uniwersytetu w Białymstoku, Katedra Badań Filologicznych „Wschód – Zachód”, Wydział Filologiczny Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Zakład Folklorystyki i Literatury Popularnej Katedry Kulturoznawstwa, Muzeum Antanasa Baranauskasa i Antanasa Vienuolisa-Žukauskasa w Oniksztach, Dział Naukowy Książnicy Podlaskiej im. Łukasza Górnickiego.
I. K.
- © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel) © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel)
- © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel) © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel)
- © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel) © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel)
- © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel) © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel)
- © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel) © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel)
- © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel) © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel)
- © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel) © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel)
- © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel) © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel)
- © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel) © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel)
- © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel) © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel)
- © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel) © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel)
- © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel) © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel)
- © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel) © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel)
- © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel) © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel)
- © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel) © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel)
- © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel) © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel)
- © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel) © L24.lt (fot. Wiktor Jusiel)
http://l24.lt/pl/kultura-pl/item/274091-folklor-pozwolil-przetrwac-tozsamosci-narodowej#sigProGalleriae973d7d268