Nasze cmentarze, a zwłaszcza poszczególne groby, są często smutnym dowodem, że ze śmiercią kończy się u wielu miłość i pamięć o drogich, najbliższych zmarłych. Tymczasem sama wdzięczność dla zmarłych wymaga, byśmy ich groby otaczali troskliwą opieką. Czyż może być dla serca ludzkiego droższe i święte miejsce od grobu matki, ojca, dziecka.

Czy Święto Zmarłych jest poprawną formą? Kiedyś pewien ksiądz powiedział, że zmarli nie świętują, więc nie można używać takiego określenia...

Procesje żałobne na cmentarzach Wilna i Wileńszczyzny.

Garstka wspomnień bardzo osobistych. W domu zjawiały się świeczki. Mówiono, że woskowe: małe, żółte. Na wszelki wypadek skręcano coś w rodzaju papierowych tulejek. Jeśli będzie wiało, staną się osłonkami dla świeczek. 1 listopada, w Dniu Wszystkich Świętych rozmawiano o tym, kogo najpierw trzeba odwiedzić. Było coś tajemniczego w tym wyliczaniu zmarłych. Dzieci ogarniał strach. Nazajutrz – Zaduszki. Całe Wilno ruszało na cmentarze.

Dzień Wszystkich Świętych (1 listopada) i Dzień Zaduszny (nazywany też Zaduszkami - 2 listopada) wedle polskiej tradycji są świętami pamięci o zmarłych.