Zagrożenia w podróży
Na wściekliznę mogą zachorować zarówno zwierzęta dzikie (lisy, wilki, jenoty azjatyckie), jak i domowe (psy, koty, bydło). Od 2006 roku na Litwie systematycznie prowadzone jest doustne szczepienie dzikich zwierząt przeciwko wściekliźnie przy użyciu przynęt zawierających osłabioną szczepionkę. To skutecznie ograniczyło występowanie wścieklizny w kraju. Ostatni przypadek śmierci człowieka z powodu wścieklizny na Litwie odnotowano w 2007 roku (osoba zachorowała podczas podróży po Indiach, gdzie została ugryziona przez psa). Podróżujący powinni zachować szczególną czujność.
„Wścieklizna jest powszechna w niektórych krajach świata, dlatego podróżujący powinni zdawać sobie sprawę z takiego ryzyka. W regionach Azji i Afryki odnotowuje się niezwykle wysoką zachorowalność i śmiertelność na wściekliznę” – podkreśla Rasa Liausėdienė, doradca Wydziału Chorób Zakaźnych NVSC.
Psy gryzą częściej
Od 2004 do 2023 roku spadła liczba osób, zwracających się o pomoc medyczną w wyniku pogryzienia przez zwierzęta. W ubiegłym roku do lekarzy zgłosiło 1489 osób, pogryzionych przez zwierzęta dzikie i domowe, w 2022 r. – 3845, w 2021 r. – 3603.
W 2023 roku psy pogryzły 2021 osób, koty – 829 osób, a dzikie zwierzęta – 102 osoby.
W ciągu ostatnich trzech lat o 30 proc. zmniejszyła się liczba osób zgłaszających się do lekarza z powodu różnych ukąszeń i pogryzień, natomiast liczba osób zaszczepionych przeciwko wściekliźnie nie spadła (w 2023 r. na Litwie immunoprofilaktykę przeciw wściekliźnie zastosowano u 779 osób (u 52 proc. wszystkich zgłaszających się).
Jak dochodzi do zakażenia?
Człowiek zaraża się wścieklizną w wyniku ugryzienia, zadrapania lub polizania przez chore na wściekliznę zwierzę, a wirus wścieklizny przedostaje się do rany wraz ze śliną. Bardziej niebezpieczne są ugryzienia nagiego ciała są niż przez ubranie. Jest to szczególnie niebezpieczne, gdy wściekłe zwierzęta gryzą człowieka w twarz. Do zakażenia dochodzi rzadziej, gdy ślina wściekłego zwierzęcia dostanie się do zadrapaniaskóry, spojówek lub błon śluzowych.
Okres inkubacji choroby może trwać od 12 dni do kilku miesięcy, w zależności od miejsca zakażenia (im bliżej głowy, tym krótszy okres inkubacji), ilości infekcji, która dostała się do rany itp.
Pierwsze objawy wścieklizny to gorączka, ból głowy, osłabienie. W miarę postępu choroby pojawia się strach przed wodą i ruchem powietrza, skurcze gardła, osłabienie mięśni, co prowadzi do śpiączki i śmierci. Jedynym sposobem na uratowanie życia człowieka po ugryzieniu, zadrapaniu przez zwierzę chore na wściekliznę jest udanie się szybko do placówki medycznej w celu oceny ryzyka obrażeń i podania szczepionki przeciwko wściekliźnie.
„Apelujemy o zachowanie ostrożności, nie powinniśmy głaskać ani drażnić obcych, dziwnie lub agresywnie zachowujących się zwierząt. Po ukąszeniu lub zadrapaniu przez zwierzę zaleca się przemyć ranę bieżącą wodą z mydłem, następnie zdezynfekować i niezwłocznie zgłosić się do placówki medycznej. Lekarz po dokonaniu oceny potencjalnego ryzyka zaleci cykl szczepień przeciwko wściekliźnie, który składa się z pięciu dawek szczepionki: 0, 3, 7, 14, 28 dni po ukąszeniu” – przypomina doradca NVSC.
