Ministerstwo Środowiska otrzymuje pytania od przedsiębiorców i mieszkańców z prośbą o bardziej szczegółowe wyjaśnienie tego nowego rozporządzenia w sprawie bardzo lekkich torebek foliowych. Oto najczęstsze pytania i odpowiedzi przygotowane przez specjalistów resortu środowiska.
Jaki jest cel obowiązującego od 1 lipca 2023 roku zakazu bezpłatnego rozdawania bardzo lekkich torebek foliowych?
Ta zmiana w prawie ma na celu ograniczenie używania woreczków, zachęcenie konsumentów do rezygnacji ze zwyczaju umieszczania w torebkach produktów, które nie wymagają dodatkowego opakowania, takich jak owoce, już zapakowane produkty mleczne itp. Ma również na celu skłonienie kupujących do używania toreb wielokrotnego użytku zamiast wybierania bardzo lekkich plastikowych torebek. A przedsiębiorcy powinni dostarczać na rynek bardziej zrównoważone alternatywy i zwiększać świadomość kupujących.
Jaka jest różnica między lekką torebką foliową a bardzo lekką torebką foliową?
Lekka torba foliowa to woreczek o grubości mniejszej niż 50 mikronów, ale grubszej niż 15 mikronów. Jest często określany jako cięższa lub grubsza plastikowa torba i zwykle ma logo sklepu.
Bardzo lekka torba foliowa to woreczek cieńszy niż 15 mikronów. Często nazywana jako cienka plastikowa torba, w supermarketach są zwykle przezroczyste bez żadnego logo, zrywane na rolce.
Czy ustawa ustanawia cenę, którą handlowcy muszą pobierać za bardzo lekkie woreczki foliowe?
Prawo nie precyzuje ceny bardzo lekkiej torby foliowej ani procedury wdrażania tego zakazu. Handlowcy, kierując się swobodą działalności gospodarczej, sami ustalają cenę woreczków foliowych.
Większość sprzedawców podaje w przestrzeni publicznej informację, że bardzo lekka torba foliowa kosztuje 1 eurocent.
Czy 1 eurocent za bardzo lekką torbę foliową może zmienić zachowania kupujących? Uważamy, że taki woreczek powinie kosztować co najmniej 10 eurocentów.
Jedna z sieci handlowych ogłosiła w przestrzeni publicznej, że w ciągu pierwszego tygodnia zużycie bardzo lekkich toreb foliowych spadło 5-krotnie. Jednocześnie wzrosła liczba osób, kupujących torby wielokrotnego użytku. Tak więc nawet torba za 1 eurocent może zmienić nawyki kupujących.
Czy sprzedawcy nie zarobią na tym, gdy klienci kupują produkty na wagę i zamiast lekkich woreczków foliowych używają toreb wielokrotnego użytku, które ważą więcej?
Należy podkreślić możliwość ważenia towaru zarówno przez sprzedawcę, jak i kupującego bez worka (zważyć towar na wadze i dopiero po zważeniu włożyć do worka wielokrotnego użytku). Istnieje również możliwość odliczenia wagi torby wielorazowego użytku (najpierw zważ ją, a następnie razem z towarem).
Nie we wszystkich centrach handlowych są warunki odliczenia wagi torby wielokrotnego użytku, w takim przypadku zaleca się wybór torby wielokrotnego użytku, wykonanej z lżejszych materiałów.
Jeśli kupujący przyniesie brudną, używaną już lekką torbę foliową, czy sprzedawca może odmówić włożenia towaru do takiej torby ze względu na wymogi higieny?
Pomimo ustanowionego zakazu bezpłatnej dystrybucji toreb foliowych handlowcy muszą przestrzegać wymogów higieny lub innych aktów prawnych regulujących ich działalność. Mieszkańcy powinni również wziąć odpowiedzialność za własne opakowania, które nie spełniają norm higienicznych, ponieważ ocena opakowań wniesionych przez każdego mieszkańca byłaby zbyt dużym obciążeniem dla handlowców.
Może się zdarzyć, że kupujący zapomni lub nie może znaleźć sposobu, aby zapłacić za torbę i odchodzi, nie płacąc za nią. Czy to obowiązek sklepu (tzn. nie przypomina i nie wyjaśnia jak i gdzie zapłacić), czy nadal leży po stronie kupującego (jest to traktowane jako kradzież)?
Należy rozumieć, że ten zakaz jest nowy, więc naturalne jest, że sprzedawcy stosujący przepisy, a także kupujący mogą mieć pytania. Możliwe, że niektórzy sprzedawcy i dystrybutorzy nie stosują jeszcze wystarczających środków informowania kupujących. Nieuniknione jest jednak to, że nie tylko sprzedawcy i dystrybutorzy, ale także kupujący będą musieli dostosować się do tej zmiany i współpracować, aby osiągnąć zamierzone cele.
Sprzedawcy i dystrybutorzy są odpowiedzialni za zapewnienie realizacji tego zakazu zgodnie z ustawą o ochronie środowiska oraz Kodeksem wykroczeń administracyjnych. Jednak w celu zwiększenia świadomości kupujących należy podjąć działania również w stosunku do kupujących, takie jak np. wystarczające informowanie o zakazie bezpłatnej dystrybucji toreb foliowych i konieczności płacenia za woreczek.
Jak wspomniano, większość sprzedawców podaje w przestrzeni publicznej informację, że bardzo lekkie torby kosztują 1 eurocent. Ponieważ torba jest towarem, więć jeśli kupujący nie zapłaci 1 eurocenta, to może zostać pociągnięty do odpowiedzialności administracyjnej za drobną kradzież.