– Na przestrzeni ostatnich lat kobiety w Polsce skarżyły się, że nie uzyskiwały właściwej pomocy ze strony państwa. Były same wobec oprawców używających przemocy fizycznej. Dzięki ustawie antyprzemocowej, którą przygotowało Ministerstwo Sprawiedliwości, są dużo lepiej chronione – powiedział na poniedziałkowym briefingu prasowym minister sprawiedliwości, prokurator generalny Zbigniew Ziobro.

Podkreślił, że w działaniach na rzecz zwalczania przemocy wobec kobiet resort sprawiedliwości nie stawia na puste słowa i medialne wystąpienia, ale na działania, które przynoszą rzeczywiste efekty. – Realnie pomagamy kobietom, które znajdują się w opresji. Nie wprowadzamy ideologii, lecz skuteczne rozwiązania – mówił minister.

– 100 dni to dobry moment na podsumowanie tego, co dotychczas udało się nam osiągnąć. W Ministerstwie Sprawiedliwości na bieżąco monitorujemy stosowanie ustawy antyprzemocowej i pracujemy nad tym, by wszystkie ofiary przemocy domowej uzyskały pomoc w jak najszerszym zakresie – dodał wiceminister sprawiedliwości Marcin Romanowski, który przedstawił rezultaty obowiązywania ustawy.

Oprawca opuszcza dom, a nie ofiara

O tym jak działa ustawa świadczy historia jednej z wielu kobiet, których życie odmieniło się po wejściu w życie nowych przepisów. Pani Anita jest matką dwójki dzieci. Jej mąż zaczął nadużywać alkoholu i stał się agresywny wobec rodziny. Kobieta uciekała z dziećmi z domu, czekając, aż pijany mąż zaśnie i uspokoi się. Dopiero wtedy mogła wrócić do domu.

30 listopada 2020 r. weszła w życie ustawa antyprzemocowa, a w grudniu, przed świętami Bożego Narodzenia, mąż pani Anity znów wywołał awanturę. Ale tym razem kobieta z dziećmi nie musiała uciekać z mieszkania. To oprawca musiał je natychmiast opuścić. Dzięki nowym przepisom, interweniujący policjanci wydali też wobec mężczyzny zakaz zbliżania się do żony i dzieci.

Pani Anita złożyła następnie w sądzie wniosek o przedłużenie zakazu i zgłosiła się do lokalnego Punktu Pomocy Pokrzywdzonym Przestępstwem, gdzie udzielono jej wsparcia – prawnego i materialnego. Prawnik przygotował m.in. bezpłatnie pozew o alimenty wraz z wnioskiem o zabezpieczenie roszczeń.

Skuteczna izolacja sprawców

W okresie obowiązywania ustawy antyprzemocowej funkcjonariusze policji i Żandarmerii Wojskowej skutecznie izolują oprawców od ich ofiar, wydając prawie 800 nakazów opuszczenia mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazów zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia. 96,6 proc. z nich dotyczyło przemocy stosowanej przez mężczyzn, a tylko 3,4 proc.– przez kobiety.

Prawie 800 domowych oprawców zostało skutecznie odizolowanych od swoich ofiar. 564 otrzymało nakaz opuszczenia mieszkania wraz z zakazem zbliżania się do niego, w 128 przypadkach wydano sam zakaz zbliżania się do mieszkania, a w 84 – sam nakaz jego opuszczenia.

Dzięki nowej ustawie wszystkie zgłoszenia dotyczące przemocy są traktowane przez policję jako pilne. Średni czas oczekiwania na przyjazd patrolu to 7-15 minut. Po około godzinie winny przemocy opuszcza mieszkanie.

Szkolenia z realizacji ustawy

Nawet najlepsze przepisy wymagają ich skutecznej realizacji. Dlatego jeszcze przed wejściem w życie ustawy antyprzemocowej, Ministerstwo Sprawiedliwości zadbało o specjalne szkolenia dla służb, by nowe przepisy były prawidłowo stosowane. We współpracy z Komendą Główną Policji oraz Komendą Główną Żandarmerii Wojskowej przeszkolonych zostało 28 421 policjantów i 1100 żołnierzy Żandarmerii Wojskowej. Ministerstwo Sprawiedliwości przeprowadziło również ogólnopolskie szkolenie dla 559 osób pierwszego kontaktu działających w ramach Sieci Pomocy Pokrzywdzonym, finansowanej ze środków Funduszu Sprawiedliwości. Łącznie szkolenia objęły więc ponad 30 tys. osób.

Wsparcie Funduszu Sprawiedliwości

Ważnym elementem systemu pomocy ofiarom pomocy domowej są działania Funduszu Sprawiedliwości. Dzięki nowym przepisom pokrzywdzeni przestali się bać oprawców, wiedząc, że mogą liczyć na fachową pomoc. W ciągu 100 dni obowiązywania ustawy antyprzemocowej do ośrodków Funduszu zgłosiło się 2198 nowych osób w związku z przemocą w rodzinie. Łącznie w tym okresie ośrodki Funduszu udzieliły wsparcia ponad 11 500 osobom poszkodowanym przemocą domową.

Biuro Komunikacji i Promocji
Ministerstwo Sprawiedliwości RP