Krzyż i Medal Niepodległości to wojskowe odznaczenie państwowe nadawane w okresie II Rzeczypospolitej. Przyznawane było osobom, które zasłużyły się czynnie dla niepodległości Ojczyzny w okresie przed I wojną światową lub podczas jej trwania oraz w okresie walk orężnych polskich w latach 1918-1921, z wyjątkiem wojny polsko-bolszewickiej na obszarze Polski. Najwyższą klasą odznaczenia był Krzyż Niepodległości z Mieczami, dla tych, którzy walczyli z bronią w ręku o niepodległość Ojczyzny przed wojną światową lub poza szeregami armii względnie walką tą kierowali.

Do osób, które zostały uhonorowane Krzyżem Niepodległości i w czasie II wojny światowej lub po niej były ofiarami totalitaryzmów zaliczamy m.in. Kazimierza Heilmana-Rawicza (1896-1969) – podpułkownika WP, żołnierza Legionów Polskich i Armii generała Hallera, uczestnika wojny polsko-bolszewickiej, który w wojnie obronnej we wrześniu 1939 walczył w składzie 15 Dywizji Piechoty, uczestniczył w bitwie nad Bzurą i obronie Warszawy. Był żołnierzem Związku Walki Zbrojnej, więźniem obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau z niskim numerem 9319. Wraz z Witoldem Pileckim współorganizował konspirację obozową. Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych i Krzyżem Niepodległości.

Innym przykładem może być chociażby Władysław Nekrasz (1893-1940) – inżynier rolnik, major WP, harcmistrz, organizator polskiego skautingu w Kijowie w roku 1912, a potem członek jego władz, obrońca Lwowa w roku 1918, komendant Wołyńskiej Chorągwi Harcerzy w latach 1926-1931, ochotnik w wojnie 1939 roku, odznaczony Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych i Krzyżem Niepodległości, wzięty do niewoli przez Armię Czerwoną, więziony w Starobielsku i zamordowany w Charkowie.

Takich postaci jest znacznie więcej. Spis nazwisk wszystkich osób, które zostały odznaczone Krzyżem lub Medalem Niepodległości znajduje się na stronie www.niezwyciezeni1918-2018.pl. Jednak z napływających do nas informacji wynika, że jest to spis niepełny. W tym miejscu chcielibyśmy zaapelować do rodzin kawalerów Krzyża lub Medalu Niepodległości, zarówno tych znajdujących się na liście, jak i tych, których tam jeszcze nie ma, o kontakt z Biurem Edukacji Narodowej IPN. Chcielibyśmy uzupełnić naszą listę i zamieścić jak najwięcej informacji dotyczących znajdujących się na niej bohaterów.

Konkurs „Niezwyciężeni 1918. Ofiary totalitaryzmów” adresowany jest do ludzi młodych: uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych, szkół polonijnych, studentów oraz członków organizacji młodzieżowych. Ma on na celu zainspirowanie młodzieży do poszukiwań w swoich miejscowościach i lokalnych środowiskach osób zasłużonych w walce o niepodległość i budowania historii, która być może odeszła w niepamięć.

Uczestnicy dzięki swojej pracy poznają biografie osób, które choć czynnie zasłużyły się dla odzyskania przez Polskę niepodległości, bardzo często są do dnia dzisiejszego kompletnie nieznane. Tysiące życiorysów polskich bohaterów nadal czeka na ponowne „odkrycie” i zaistnienie w świadomości współczesnego społeczeństwa.

Do zadań uczestników konkursu będzie należało:

Zebranie informacji o swoim bohaterze
Zaprezentowanie ich w formie plakatu lub filmu edukacyjnego
Upowszechnienie wyników swej pracy poprzez przedstawienie bohatera społeczności lokalnej lub szkolnej.

Rejestracja uczestników będzie odbywać się za pośrednictwem formularza internetowego znajdującego się na stronie www.niezwyciezeni1918-2018.pl od dnia 15.10.2018 r.

Na podst. ipn.gov.pl