- Chciałbym, abyśmy co roku, 17 marca, obchodzili narodowy dzień pamięci Polaków ratujących Żydów w czasie II wojny światowej. To wymaga decyzji polskiego parlamentu - Sejmu i Senatu - dlatego zdecydowałem się przygotować projekt ustawy w tej sprawie, który w najbliższym czasie, w najbliższych godzinach trafi do Sejmu i mam nadzieję, że zostanie tam bez zbędnej zwłoki przyjęty – mówił prezydent Andrzej Duda.
Jego zdaniem o wydarzeniach, które miały miejsce podczas II wojny światowej należy mówić „wyraźnie - kto był zbrodniarzem, a kto był bohaterem; kto wykazał się miłosierdziem, a kto był draniem zasługującym na potępienie” – podkreślał prezydent.
Andrzej Duda przypomniał, że blisko 10 lat temu ówczesny prezydent Lech Kaczyński odznaczył 53 Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, „podkreślając tak mocno rolę, jaką tysiące Polaków odegrały w tamtym dziele braterstwa, ratowania czegoś, co ja nazywam Rzeczpospolitą przyjaciół; Polski, która istniała przed II wojną światową, w której obok siebie mieszkały różne narodowości, ale przede wszystkim mieszkali między sobą Polacy i Żydzi (...) Cieszę się, że mogę kontynuować dzieło rozpoczęte przez Lecha Kaczyńskiego” – podkreślił prezydent Duda.
Odznaczeni zostali:
za bohaterską postawę i niezwykłą odwagę wykazaną w ratowaniu życia Żydom podczas II wojny światowej, za wybitne zasługi w obronie godności, człowieczeństwa i praw ludzkich
KRZYŻEM KOMANDORSKIM ORDERU ODRODZENIA POLSKI
Zofia BARUTOWICZ-WORWA
wraz z rodziną ukrywała Edwarda Lichtmana
Zofia BUBLIK
od grudnia 1941 r. do stycznia 1945 r. ukrywała Ruth Skowrońską
Alicja DRZAŁ
pomagała rodzicom w ukrywaniu Izaaka Elsnera, oraz zaopatrywaniu jego rodziców, przebywających w Gettcie Warszawskim
Janina KISIEL-DMETRECKA
w majątku Wierzbowiec na Podolu ukrywała, wraz z ojcem, Erwina Sindhausa i Ritę Lubliner
Zofia KRZYŻANOWSKA
od października 1940 r. do stycznia 1945 r. ukrywała wraz z rodziną rodziny Bermanów i Jabłkowskich
Lucjanna KUŹNICKA
wraz z rodziną ukrywała, w skrytce pod podłogą swego domu, Mojżesza i Chaima Frymelów
Marianna KWIATKOWSKA
od sierpnia 1942 do stycznia 1945 r. ukrywała, wraz z rodziną Jakuba Rotfelda
Stanisław LESZCZYŃSKI
od listopada 1942 r. do lipca 1944 r. rodzina leszczyńskich ukrywała rodziny Feldmanów i Grodzickich
Wiktor ROGOZIŃSKI
od grudnia 1943 r. do stycznia 1945 r. ukrywał w swoim domu Salomona Szpringera
Zofia SIENIEŃSKA
jej rodzina ukrywała rodzinę Konów i Koberów
Helena SZAREK
udzielała pomocy uciekinierom z brańskiego getta - rodzinie Fimkelsztejnów, czasowo ukrywała Wewko Alperina
Kazimiera TRĘBACZ
od sierpnia 1942 r. ukrywała Pinkusa Jakubowicza
pośmiertnie:
Tadeusz KARCZMARCZYK
wraz z rodziną, w latach 1941-1942 ukrywał w okolicach Treblinki dwie żydowskie rodziny - w sumie czternaście osób
Wincentyna i Stanisław WOLSCY
rodzina Wolskich od 1942 r. ukrywała siostry Bruchę i Rachelę Rubinowicz
Ponadto Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej nadał Krzyże Orderu Odrodzenia Polski:
Zofii BEREJ
w domu rodzinnym ukrywała podczas okupacji dwie kobiety i dwie dziewczynki narodowości żydowskiej
Stanisławie BOROŃCZYK
w rodzinnym gospodarstwie rolnym ukrywała rodziny Pańskich i Heymarów
Józefowi JAROSZOWI
od stycznia 1943 r. do stycznia 1945 r. ukrywał czternastoosobową rodzinę zbiegłą z getta w Zakliczynie
Wiktorii JURASZEK
wraz z bratem ukrywała zbiega z obozu Auschwitz, obywatela Czechosłowacji, Roberta Wolfa
Stanisławie KAC
wraz z rodzicami opiekowała się żydowską dziewczynką
Annie KOPEĆ
od 1942 r. ukrywała, wraz z mężem w swoim domu dziewięcioosobową rodzinę Krugerów
Jarosławie KOPICZAK
jako pracująca w krakowskim oddziale "Żegoty" wyprowadzała dzieci i rodziny z getta. Ponadto od marca 1943 r. do stycznia 1945 r. ukrywała w swoim mieszkaniu rodzinę Khanów i Felicję Vogler
Dorocie KUC
od stycznia do marca 1945 r. ukrywała w swoim gospodarstwie Josefa i Shloma Lindenbaumów, którzy zbiegli z "marszu śmierci" podczas likwidacji obozu Aushwitz
Tadeuszowi KURCE
od jesieni 1943 r. ukrywał 6 uciekinierów z lwowskiego getta
Zofii LESZCZYŃSKIEJ
od października 1941 r. do stycznia 1943 r. w rodzinnym gospodarstwie rolnym ukrywała rodziny Pańskich i Heymarów
Annie LEWANDOWSKIEJ
od września 1942 r. do lipca 1944 r. ukrywała w swoim domu Abrama Klajmana i Zejlika Ledermana. Bezinteresownie udzielała pomocy Żydom ukrywającym się w kompleksie Stary Las koło Lublina
Bożenie LUTCZYN
w swoim krakowskim mieszkaniu ukrywała rodzinę Wolfów, była łączniczką w Tymczasowym Komitecie Pomocy Żydom "Żegota"
Henrykowi MAŁKIEWICZOWI
od stycznia 1943 r. do stycznia 1945 r. ukrywał, w młynie dzierżawionym przez ojca, pięć osób narodowości żydowskiej, zaopatrywał mieszkańców getta w Ostrowcu Świętokrzyskim
Bolesławie OSTROWSKIEJ
wraz z mężem ukrywała w swoim gospodarstwie Różę Grynbaum
Stefanii PISAREK
od stycznia 1942 r. do maja 1945 r. ukrywała w Łękach Dolnych k. Dębicy Berlema i Annę Sturm
Stefanii REZNER
w styczniu 1945 r. pomagała w ukrywaniu w gospodarstwie rodziców 3 zbiegów pochodzenia żydowskiego z obozu w Auschwitz
Rajmundzie ROZBICKIEJ
od czerwca 1942 r do lipca 1944 r. opiekowała się Noemi Kapel, dziewczynką, która była świadkiem rozstrzelania swoich rodziców
Stanisławie ROZTROPOWICZ-SZKUBEL
jej rodzina przez 9 miesięcy, od lipca 1943 r. ukrywała żydowską dziewczynę, Sabinę Kagan
Walerii SKWARCEWICZ
od listopada 1942 r. , po likwidacji getta w Duniłowiczach, ukrywała, wraz z rodziną, cztery osoby narodowości żydowskiej
Kazimierzowi SZCZĘSNEMU
w rodzinnym gospodarstwie koło Wołomina ukrywał, wraz z rodziną, rodzinę Sztarkierów
Bogdanowi SZYMAŃSKIEMU
wraz z rodziną, od 1940 r. ukrywał w swoim mieszkaniu w warszawie Ewę Zelkowitz
Annie SZYMCZYK
od października 1942 r. jej rodzina ukrywała Halinę Leszczyńską, ocalałą z getta w Rawie Mazowieckiej
Marii ŚNITKO
od marca 1943 r. do maja 1944 r. jej rodzina ukrywała Borisa Kotlera
Hannie TABORSKIEJ
wraz z rodzicami pomagała w czasie okupacji wielu osobom narodowości żydowskiej. m.in. przez kilka miesięcy ukrywała w swoim mieszkaniu Biankę Perlmutter
Irenie WALULEWICZ
od lipca do listopada 1943 r. ukrywała w swoim domu w Święcianach Goldę Fajgel
Stanisławowi WĘGŁOWSKIEMU
po likwidacji getta w Ludwipolu opiekował się Rodziną Wexslerów
PRemigiuszowi WĘGRZYNOWICZOWI
od grudnia 1942 r. do lutego 1943 r. ukrywał w swoim mieszkaniu Szarlottę Katz
Zdzisławowi ZAWADZIE
w swoim gospodarstwie w Osielcu od sierpnia 1942 do lutego 1943 ukrywał , wraz z rodziną, rodzinę Zolmanów
pośmiertnie
Stanisławowi GOLENIOWI
rodzina Goleniów ukrywała Annę Parzyczewską
Ordery zostaną wręczone w późniejszym terminie.
Rada Pomocy Żydom „Żegota” powstała przy Delegaturze Rządu RP na Kraj. Była kontynuacją powstałego pod koniec września 1942 r. Tymczasowego Komitetu Pomocy Żydom. W skład Rady weszli przedstawiciele polskich i żydowskich organizacji politycznych. Działająca do początku 1945 r. „Żegota” była jedyną w okupowanej przez nazistów Europie instytucją państwową ratującą Żydów od zagłady.
Na podst. MK, BZ/PAP
