Mam takie wrażenie, że na Litwie Sąd Konstytucyjny jest darzony nadproporcjonalną estymą (gdy idzie o jego rolę w jurysprudencji), niż gdziekolwiek na świecie. W tym miejscu chcę być dobrze zrozumiany. Nie chodzi mi bowiem o podważanie pozycji litewskiego Trybunału Konstytucyjnego, tylko o pytanie, czy Trybunał zawsze i wszędzie, w każdej sytuacji ma regulować wszystkie bez wyjątku aspekty naszego codziennego życia.

Dobijamy właśnie do pierwszej setki swej niepodległości jako państwo nowożytne. Jest to dobra okazja, by nie tylko z rozmachem uczcić jubileusz, ale też zrobić rachunek sumienia. Oczyścić zbiorową pamięć z popełnionych błędów i zaniedbań, by uniknąć ich w kolejnym wieku niepodległości.

Mimo „wysiłków” (cudzysłów przy tym słowie nie jest przypadkowy) kolejnych rządów w walce o poprawę sytuacji demograficznej w naszym kraju tempo wyludniania się Litwy nie spada. Ba, rośnie nawet, bo emigracja ciągle się nasila, a liczba urodzin – niknie.

Tradycyjnie w pierwszych dniach Nowego Roku proponuję Państwu krótki komentarz podsumowujący, co się udało litewskim politykom w minionym roku, a co się im nie udało. Oczywiście, jak zwykle, opisane wydarzenia do komentarzu dobrałem całkiem dowolnie.

Polsko-litewskie relacje mimo mozolnych starań i wytrwałych wysiłków z obu stron ciągle buksują, ciągle torpedują je jakieś dawne bądź całkiem świeże problemy, które nigdy nie znikają. Nie znikają, bo są często oparte na mitach, czyli wydarzeniach nieprawdziwych.

Mój kochany Święty Mikołaju, pisze do Ciebie mały Schreibicus z Niemiec. Chcę Cię poprosić o prezent na święta, bo byłem cały rok grzeczny. Słuchałem rodziców i pani z przedszkola.

„Zahl von Muslimen in Europa wird deutlich steigen” („Liczba muzułmanów w Europie wyraźnie wzrośnie”) – taki tytuł w gazecie Frantfurter Allgemeine Zeitung przyciągnął mój wzrok, gdy trafiła mi do rąk na lotnisku we Frankfurcie.

Po długich i niestety, moim zdaniem, fatalnych dyskusjach rozstrzygnął się ostatecznie los placu Łukiskiego w Wilnie. Po tym, gdy z niego usunięto pomnik wodza światowej rewolucji – Lenina, próżnię po Włodzimierzu Iljiczu ma wypełnić... partyzancki bunkier, co to ma zostać nowym symbolem niepodległości.

Gdyby za jedyne źródło wiedzy o Polsce na Litwie mieć gazetę „Lietuvos rytas”, to obraz naszego zachodniego sąsiada pod rządami zjednoczonej prawicy byłby u przeciętnego Litwina naprawdę ponury. Niemal wszystkim bowiem korespondencjom reportera gazety w Warszawie Eldoradasa Butrimasa można by dać jeden zbiorowy tytuł: „Ciemno wszędzie, głucho wszędzie”. Tymczasem zgoła inaczej sytuację widzi Nijolė Druto, korespondentka Lietuvos radijas nad Wisłą, która podsumowała ostatnio półmetek rządów gabinetu Beaty Szydło.

Niemalże w tym samym czasie – można by powiedzieć równolegle – powstały dwie rezolucje dotyczące Polski. Autorem pierwszej jest Sejm Republiki Litewskiej, drugą spłodziła liberalno-lewicowa większość w Parlamencie Europejskim.