Quiz w Rudominie „Nazwy miejscowości Wileńszczyzny”

2019-05-27, 12:56
Oceń ten artykuł
(0 głosów)
Quiz w Rudominie „Nazwy miejscowości Wileńszczyzny” Fot. Andrzej Aszkiełowicz

Nazwa miejscowości lub toponim – nazwa własna dowolnego obiektu (obszaru) geograficznego. Nazwy miejscowości są jednym z elementów niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Są one nieodłączne od nazwanych obiektów geograficznych. W wyniku zanikania, przekształcania lub niszczenia obiektów, gdy informacja o nich nie jest gromadzona, ich nazwy mogą zniknąć lub zniekształcić się w powszednim użytku.

Przyczyny zmiany lub zaniku nazw miejscowości są różne. W ubiegłym stuleciu na Litwie zmiana nazw miejscowości przeważnie była związana ze zmianami krajobrazu w wyniku masowej kolektywizacji, melioracji, okupacji i sowietyzacji kraju. W dobie obecnej zanik nazw miejscowości ma związek ze zmianami demograficznymi kraju. Gdy wsie Litwy pustoszeją, popadają w ruiny zagrody, podejmowane są decyzje połączenia wsi lub ich likwidacji. Tak w ciągu tylko ostatnich pięciu lat, według danych Centrum Rejestru, wykreślono na Litwie z rejestru 240 wsi.

Nazwy miejscowości są ważną częścią naszego języka. To bardzo stare wyrazy, które ukrywają wiele tajemnic. Nazwami miejscowości interesują się zarówno historycy, jak też geografowie i etnografowie. Dawni historycy Wilna (Teodor Narbutt, Michał Baliński, Józef Ignacy Kraszewski i in.) w swoich pracach, ogłoszonych drukiem jeszcze w pierwszej połowie XIX wieku, próbowali wyjaśnić pochodzenie poszczególnych nazw miejscowości, w szczególności to dotyczyło przedmieścia Wilna. Pierwszym językoznawcą, który w swoich pracach poruszał temat nazw miejscowości Wileńszczyzny, był Kazimieras Būga. Wymienić należy również Tadeusza Wróblewskiego. W XX wieku nazwy miejscowości badał językoznawca prof. Aleksandras Vanagas, geograf Stanislovas Tarvydas. Wiele nazw miejscowości zebrał językoznawca, tłumacz Juozas Balčikonis. Językoznawca, pedagog Aldonas Juozapas Pupkis wydał takie prace, jak: Vietovardžiai – praeities liudytojai” (Nazwy miejscowości – świadkowie przeszłości), „Vietovardžių žodynas” (Słownik nazw miejscowości). Wiele uwagi nazwom miejscowości Wileńszczyzny poświęcał filolog dr Jonas Jurkštas.

Sejm Republiki Litewskiej ogłosił rok 2019 – Rokiem Nazw Miejscowości. To może chociażby częściowo zahamować ich zanik. Państwo ma nadzieję zwrócić uwagę społeczeństwa na zanikające nazwy miejscowości, a jednocześnie wykorzystując niematerialne skarby kultury etnicznej kształtować i wzmacniać obywatelską postawę ludzi.

Z tej okazji 24 maja w Wielofunkcyjnym Ośrodku Kultury w Rudominie odbył się quiz „Nazwy miejscowości Wileńszczyzny”. Celem tego konkursu było poznanie nazw miejscowości rejonu wileńskiego.

Do rywalizacji stanęły trzy drużyny: „Smalsuolės”, „RDKC” i „Rumianek”. Zawodnicy mieli do wykonania kilka zadań. Jednym z nich było wymyślenie nazwy drużyny oraz krótka prezentacja. Następnie drużyny miały udzielić odpowiedzi na czasem niełatwe pytania zgadywanki. Na przykład zawodnicy musieli podać nazwisko autora cytatu czy na podstawie podanej legendy zgadnąć miejscowość, której dany tekst dotyczył. W trakcie konkursu uczestnicy i goście mogli poznać legendy związane z nazewnictwem niektórych miejscowości takich jak Niemenczyn, Korwie i Mejszagoła.

Gdy komisja dokonywała podsumowania wyników quizu, uczestnicy mieli okazję zapoznać się z filmikiem o historii dróg litewskich.
W konkursie zwyciężyła drużyna „RDKC”. Zwycięzcy oraz wszyscy uczestnicy z rąk organizatorów otrzymali atrakcyjne nagrody.

Andrzej Aszkiełowicz
Fot. Andrzej Aszkiełowicz

Dodaj komentarz

radiowilnowhite

EWANGELIA NA CO DZIEŃ

  • 28 marca 2024

    Wielki Czwartek

    J 13, 1-15

    Słowa Ewangelii według świętego Jana

    Przed świętem Paschy Jezus wiedział, że nadeszła godzina Jego przejścia z tego świata do Ojca. A ponieważ umiłował swoich, którzy mieli pozostać na świecie, tę miłość okazał im aż do końca. Podczas wieczerzy, gdy diabeł zajął się już tym, by Judasz, syn Szymona Iskarioty Go wydał, Jezus świadomy, że Ojciec przekazał Mu wszystko w ręce, a także, że od Boga wyszedł i do Boga wraca, wstał od wieczerzy, zdjął szatę, wziął płócienny ręcznik i przepasał się nim. Następnie wlał wodę do miednicy i zaczął obmywać uczniom nogi oraz wycierać je płóciennym ręcznikiem, którym był przepasany. Gdy podszedł do Szymona Piotra, ten zapytał: „Panie, Ty chcesz mi umyć nogi?”. Jezus mu odpowiedział: „Tego, co Ja teraz czynię, ty jeszcze nie rozumiesz, ale później to pojmiesz”. Mimo to Piotr sprzeciwił się: „Nigdy nie będziesz mi umywał nóg!”. Jezus więc powiedział: „Jeśli cię nie umyję, nie będziesz miał udziału ze Mną”. Wtedy Szymon Piotr powiedział: „Panie, umyj mi nie tylko nogi, ale też ręce i głowę!”. Jezus mu odrzekł: „Ten, kto się wykąpał, nie potrzebuje jeszcze raz się myć, chyba za wyjątkiem nóg, gdyż cały jest czysty. I wy jesteście czyści, lecz nie wszyscy”. Powiedział: „Nie wszyscy jesteście czyści”, gdyż znał swojego zdrajcę. Po umyciu im nóg Jezus nałożył szatę, ponownie zajął miejsce przy stole i zaczął mówić: „Czy rozumiecie, co wam uczyniłem? Wy nazywacie Mnie Nauczycielem i Panem – i słusznie mówicie, bo Nim jestem. Jeśli więc Ja, Pan i Nauczyciel, umyłem wasze nogi, również i wy powinniście sobie nawzajem umywać nogi. Dałem wam przykład, abyście tak postępowali wobec siebie, jak Ja postąpiłem względem was”.

    Czytaj dalej...
 

 

Miejsce na Twoją reklamę
300x250px
Lietuva 24Litwa 24Литва 24Lithuania 24