Wczoraj w wileńskim Ratuszu została otwarta wystawa pt. „Stare teatralne afisze", eksponująca afisze z końca XVIII – połowy XX wieku. Pochodzą one ze zbiorów Biblioteki im. Wróblewskich Litewskiej Akademii Nauk.
„Na wystawie chcieliśmy przedstwić najcenniejsze egzemplarze" – powiedziała kuratorka wystawy Justina Toliautienė. – Spora część prezentowanych afisz to afisze Teatru w Wilnie, który działał najpierw w pałacu Oskierków, następnie w Pałacu Radziwiłłów, a potem przeniósł się do Ratusza".
Oprócz afisze teatrów wileńskich, zarówno zawodowych jak i amatorskich, pokazane są też afisze spektakli, które były wystawiane w innnych miastach Europy: w Warszawie, Krakowie, Heidelbergu, Petersburgu.
Jak zaznaczył podczas otwarcia wystawy historyk, znawca dziejów teatru w Wilnie, Helmutas Šabasevičius, ekspozycja ukazuje ważny etap w historii kultury Litwy i różnorodność wileńskiej kultury teatralnej XIX w. „Te afisze to bardzo cenny dokument, przypominający historię naszego teatru" – mówił historyk. Przypomniał zebranym, że w Ratuszu wileńskim działała jedna z sal Teatru w Wilnie. Ta sala zapraszała widzów w ciągu całego wieku XIX i w pierwszych dekadach XX stulecia.
Na wystawie eksponowane są 34 afisze. To zaledwie niewielka cząstka ze zbiorów Biblioteki im. Wróblewskich, która stanowi około 3 tys. egzemplarzy afisz z okresu końca XVIII-połowy XX wieku.Šabasevičius dodał, że zbiory afisz w Bibliotece im. Wróblewskich są jedne z największych w Wilnie.
Większa część afisz przechowywanych w zbiorach biblioteki pochodzi z kolekcji Lucjana Uziębło. „Jeszcze za życia kolekcjonera kilka wiszących tutaj afisz było prezentowanych w Warszawie na dwóch wystawach poświęconych teatrowi. Pierwsza, kótra odbyła sie w 1902 roku, była jedną z pierwszych wystaw o takiej tematyce i cieszyła się wielkim zainteresowaniem wśród społeczności Druga, która odbyła się w 1929 r., była poświęcona 100.rocznicy śmierci Wojciecha Bogusławskiego, aktora i dramatopisarza. Na tych wystawach Uziębło przedstawił też inne ciekawe eksponaty ze swej kolekcji: zdjecia aktorów, rękopisy" – opowiadała pani Justina.
„Dla wielu może nasunąć się pytanie, czy afisza jest dziełem sztuki? Bo gatunkowo podobny plakat nie budzi wątpliwości co do swej wartości artystycznej. Natomiast afisza jest ,uogólniając, specyficznym powiadomieniem informacyjnym, przeznaczonym na jeden wieczór. Graficzne elementy, zwykle dość skromne, pojawiają się na nich rzadko i bywają raczej wyjątkiem" – opowiadała kuratorka. Jak zaznaczyła, bardziej bogato ozdobione afisze były drukowane w drukarniach, mających lepszy sprzęt. „Ozdobnością wyróżniają się afisze drukowane w drukarni Józefa Zawadzkiego" – powiedziała kuratorka.
Informacja na pochodzących z początku XIX wieku wileńskich afiszach była zamieszczana w języku polskim, potem – w języku polskim i rosyjskim, zaś po roku 1864, w związku z carskim zakazem druku literami łacińskimi, tylko w języku rosyjskim.
Jak zaznaczył pan Helmutas niezwykle interesujące jest czytanie starych afisz, bo pełniły one wiele funkcji, zawierały jednocześnie program spektaklu. Dowiadujemy sią z nich sporo o autorze przedstawienia, aktorach oraz ich rolach i wielu innych rzeczach dotyczących teatru.
Na podstawie prezentowanych afisz można prześledzić, jakie spektakle były popularne na wileńskiej scenie w XIX wieku. Były to między innymi przedstawienia według utworów Szekspira, Aleksandra Fredry, Karola Kurpińskiego, Mikołaja Gogola, Schillera, Moliera i in.
„Afisze to przede wszystkim ważne źródło dla badaczy w poznawaniu historii. Unikalność afisz przejawia się poprzez zamieszczony na niej tekst, poprzez nietypowa informację np. osobiste zwrócenie się aktorów do publiczności. W wyjątkowych przypadkach afisze mogą przyciągnąć uwagę także badaczy sztuki, jako ciekawy przykład poligrafii. Dla mnie są one po prostu piękne" – powiedziała.
Wystawa eksponowana w Ratuszu na dwóch piętrach: na pierwszym piętrze rozmieszczono afisze nowsze, na drugim – najstarsze.
Wystawa czynna do 30 września.
Iwona Klimaszewska
Fot. autorki
- Title Title
- Title Title
- Title Title
- Title Title
- Title Title
- Title Title
- Title Title
- Title Title
- Title Title
- Title Title
- Title Title
- Title Title
- Title Title
- Title Title
- Title Title
- Title Title
- Title Title
- Title Title
- Title Title
- Title Title
- Title Title
- Title Title
- Title Title
- Title Title
http://l24.lt/pl/kultura-pl/item/39497-wystawa-starych-afisz-w-wilnie-na-zadanie-przeswietnej-publiczosci?tmpl=component&print=1#sigProGalleriad5f3bc945f