Z inicjatywy Instytutu Polskiego w Wilnie, w ramach prezentowanej w Muzeum Miasta Druskienik wystawy „Bronisław Piłsudski (1866-1918) – znany w Japonii, zapomniany na Litwie”, zostanie wyświetlony film dokumentalny Waldemara Czechowskiego „Piłsudski Bronisław – zesłaniec, etnolog, patriota” (2016, 50 min, Polska).
Bronisław Piłsudski urodził się 2 listopada 1866 roku we dworze w Zułowie, w powiecie święciańskim na Litwie. Był starszym bratem Józefa. Za udział w spisku mającym na celu zamach na cara Aleksandra III Bronisław Piłsudski został skazany przez władze rosyjskie w 1887 roku na karę śmierci, zamienioną później na 15 lat katorgi. Przebywając na zesłaniu na Sachalinie – wyspie na Oceanie Spokojnym zwanej Wyspą Katorżników – zainteresował się kulturą rdzennej ludności. Jako naukowiec samouk badał życie, język, obyczaje, kulturę duchową i tradycje ginących plemion – Ajnów, Niwchów (Gilaków) i Oroków. Dzięki jego pracy można było stworzyć podstawę ważnych badań etnologicznych i językowych. Jego prace o charakterze kulturoznawczym oraz badania meteorologiczne cieszyły się takim uznaniem, że wkrótce zaczął otrzymywać coraz liczniejsze zlecenia z biura gubernatora Sachalina. Już jako wolny człowiek Bronisław Piłsudski postanowił się osiedlić w ajnuskiej osadzie o nazwie Ai w południowej części Sachalina, gdzie wziął ślub z krewną ajnuskiego wodza Kimury Bafunke o imieniu Shinhinchou. Owocem tego związku był syn Sukezo i córka Kyou.
Niewiele osób w Polsce ma świadomość, że potomkowie rodziny Piłsudskich, w tym stryjeczne wnuki marszałka Józefa Piłsudskiego, żyją do dzisiaj w Japonii. W Yokohamie mieszka wnuk Bronisława Piłsudskiego Kazuyasu Kimura, który ma trzy córki. Po powrocie z zesłania do Polski, przebywając z przerwami w Zakopanem (w latach 1906-1914), zaangażował się w prowadzenie badań nad folklorem Podtatrza. Film Waldemara Czechowskiego realizowany był w Japonii, Polsce i na Litwie. Zawiera unikalne zdjęcia archiwalne z Rosji, Francji i Wielkiej Brytanii. Materiały filmowe pochodzą m.in. sprzed prawie stu lat i zostały zakupione z Royal Anthropological Institute w Londynie. Widzowie będą też mieli niepowtarzalną okazję usłyszeć archaiczne dźwięki zarejestrowane dzięki wałkom woskowym Edisona. Film powstał w koprodukcji z TVP i Filmoteką Narodową – Instytutem Audiowizualnym.
Film w języku polskim z napisami litewskimi. Wstęp wolny.
Organizatorzy: Instytut Polski w Wilnie, Muzeum Miasta Druskienik
