Śmierć Barbary Radziwiłłówny – Józef Simmler
Kiedy wystawiono go po raz pierwszy – w warszawskiej Zachęcie 1860 roku – oglądający obraz doznawali spazmów rozpaczy. Przedstawia zwieńczenie jednej z najbardziej niezwykłych opowieści w całej historii monarchii w Polsce. Miłość zakazaną, praktycznie wbrew wszystkim panującym zasadom, rozpoczętą przypadkiem, kontynuowaną za plecami żony Zygmunta Augusta i jakże tragicznie zakończoną. Dopiero po śmierci pierwszej małżonki Zygmunt, miast związać się z przedstawicielką jednego z królewskich rodów na Zachodzie, postanowił w sekrecie, bez zgody rodziców i zaciągnięcia opinii rady wziąć ślub z ponoć spodziewającą się potomka szlachcianką.
Po wystawieniu obrazu, ludzie zaczęli się obawiać, że zostanie kupiony przez bogatych magnatów i zawiśnie nad czyimś kominkiem. A jako że wzbudzał tak wielkie emocje, nie chcieli do tego dopuścić, organizując zbiórkę pieniędzy w celu jego wykupienia i powieszenia w miejscu, gdzie każdy będzie mógł go oglądać. Z zebranych przez miłośników sztuki składek „Śmierć Barbary Radziwiłłówny” odkupiono i przekazano do nowo powstałego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie.
Józef Simmler – malarz, współzałożyciel Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie. Urodził się 14 marca 1823 roku w Warszawie, zmarł 1 marca 1868 roku tamże. Oprócz portretów ważną dziedzinę jego twórczości stanowiło malarstwo historyczne. Malował sceny biblijne, m.in. Złożenie do grobu (1850) oraz Zuzanna i starcy (1853). W 1856 roku wraz żoną odbył roczną podróż do Włoch. Jechali przez Szwajcarię, potem przebywali dłuższy czas we Florencji, Wenecji i Rzymie. Simmler odwiedzał muzea i kopiował dzieła dawnych mistrzów. Robił także szkice z natury. Najbardziej znany obraz – Śmierć Barbary Radziwiłłówny namalował na zamówienie kolekcjonera Leopolda Burczak-Abramowicza.
"Rota"